سپتیک تانک یکی از اجزای سیستم تصفیه فاضلاب میباشد. این تانک وظیفه حذف برخی مواد برای آمادگی جهت خروج را در فاضلابها دارد. در این محفظه میکروب ها با استفاده از روش های مختلف حذف میشوند. این مورد برای خروج فاضلابها به راه فاضلاب واجب است. جهت خرید دستگاه تصفیه فاضلاب صنعتی باید اطلاعات کافی در زمینه اجزای یک سیستم تصفیه پساب را داشته باشید. در این مقاله، قصد داریم به طور کامل توضیح دهیم که سپتیک تانک چیست، چرا به آن نیاز داریم، چگونه باید آن را انتخاب و نصب کنیم، و چگونه از آن نگهداری کنیم تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشد. اگر می‌خواهید همه چیز را در مورد سپتیک تانک بدانید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
اگر نیاز به مشاوره رایگان دارید فرم زیر را پر کنید.
معرفی سپتیک تانک
سپتیک تانک (septic tank) یا مخزن سپتیک که به نام های دیگری مانند انباره تعفن و گند انبار نیز شناخته می‌شود، یک سیستم فاضلاب خانگی است که برای جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب به کار می‌رود. این تانک معمولاً در زیر زمین نصب می‌شود و به عنوان یک گزینه مؤثر برای تصفیه فاضلاب در مناطقی که دسترسی به شبکه فاضلاب شهری وجود ندارد، استفاده می‌شود. در این سیستم، جامدات فاضلاب ته‌نشین شده و با ایجاد شرایطی مناسب برای فعالیت باکتری های بی‌هوازی، فرآیند تصفیه به کمک فرآیند های شناور سازی و بیولوژیکی انجام می‌شود و تا حدود ۳۰% از فاضلاب تصفیه می‌شود. عملکرد اصلی سپتیک تانک تصفیه فاضلاب به طور طبیعی و با کمک باکتری‌ها است. این باکتری‌ها به تجزیه مواد آلی در فاضلاب کمک می‌کنند و آن را به آب تصفیه شده تبدیل می‌کنند.
مهم‌ترین وظیفه سپتیک تانک، ته نشینی جامدات و تبدیل فاضلاب به پساب مایع توسط باکتری‌های بی‌هوازی است. به عبارت دیگر، سپتیک تانک فضولات جامد را به مایع تبدیل کرده و به چاه جذبی منتقل میکند. جامدات باقی‌مانده در تانک باقی می‌مانند که باید در صورت طراحی صحیح، هر دو سال یک‌بار توسط دستگاه‌های تخلیه فاضلاب پاک‌سازی شوند.
سپتیک تانک یکی از اجزای دستگاه تصفیه فاضلاب خانگی میباشد. بسیاری از مراحل تصفیه در این زمینه به کمک این تجهیزات صورت میگیرد. به عبارت دیگر سپتیک تانک بعنوان ساده ترین و پر کاربردترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب اعم از تصفیه فاضلاب مقدماتی و تصفیه فاضلاب پیشرفته به ویژه تصفیه فاضلاب بهداشتی – انسانی است . سپتیک تانک فاضلاب در تصفیه پیشرفته فاضلاب نقش مخزن متعادل ساز و ایستگاه پمپاژ و در تصفیه فاضلاب مقدماتی نقش کاتالیزور تجزیه فاضلاب جامد را بازی میکند.
اهمیت نصب سپتیم تانک
در دنیای امروز، با افزایش جمعیت و گسترش شهرها، نیاز به سیستم‌های فاضلاب کارآمد و بهداشتی بیش از پیش احساس می‌شود. سپتیک تانکها به عنوان یک راه‌حل مؤثر و اقتصادی برای مدیریت فاضلاب در مناطقی که امکان اتصال به شبکه‌های فاضلاب شهری وجود ندارد، مطرح میشوند. این سیستم‌ها علاوه بر کمک به کاهش آلودگی محیط زیست، به حفظ بهداشت عمومی نیز کمک می‌کنند.
فرایند تصفیه در سپتیک تانک
سپتیک تانکها معمولاً در چند مرحله فاضلاب را تصفیه می‌کنند:
- ورود فاضلاب: فاضلاب وارد سپتیک تانک شده و مواد سنگین‌تر مانند لجن‌ها ته‌نشین میشوند.
- تجزیه بیولوژیکی: باکتری های موجود در تانک به تجزیه مواد آلی فاضلاب کمک می‌کنند.
- خروج مایعات تصفیه‌شده: آب تصفیه شده از طریق لوله های خروجی به محیط طبیعی یا سیستم‌های تصفیه دیگری هدایت می‌شود.
کاربرد سپتیک تانک
کاربرد اصلی تجهیزات سپتیک تانک ( septik tank ) یا گندانبار بیشتر در جاهایی که لوله‌کشی فاضلاب، وجود ندارد استفاده می‌شود. به عبارت دیگر این این دستگاه تصفیه فاضلاب خانگی برای مکان هایی کهاز سیستم کانال کشی فاضلاب دور هستند کاربرد دارند. البته این تجهیزات برای تصفیه فاضلاب بیمارستان ، هتل ها ، منازل مسکونی ، مجتمع های تجاری ، اداری و مسکونی همچنین تصفیه فاضلاب کارخانجاتی که فاضلاب آنها پس از پیش تصفیه به اگوی شهرک صنعتی (سیستم فاضلاب) سر ریز می شوند ، مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا مخزن سپتیک به محفظه های متعدد (معمولا ۲ تا ۳ بخش) تقسیم میگردند و به نحوی طراحی میگردند که زمان ماند فاضلاب و پساب در آنها بین ۱ تا ۳ روز باشد. ارتباط بین مخزن سپتیک به وسیله سوراخی که در دیواره جداکننده (بافل یا سپریتور) تعبیه شده است انجام میگیرد. به طور کلی کاربرد های سپتیک تانک به شرح زیر است:
- خانه های مسکونی: برای جمع آوری و تصفیه اولیه فاضلاب در منازل مسکونی استفاده می‌شود.
- مناطق روستایی: در مناطقی که به شبکه فاضلاب شهری دسترسی ندارند، به ویژه در روستاها، برای تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرد.
- بیمارستان‌ها و مراکز درمانی: این سیستم در مراکز درمانی برای تصفیه فاضلاب ناشی از فعالیت های پزشکی به کار می‌روند تا از انتشار آلودگی جلوگیری شود.
- مکان های دور افتاده: در مکان هایی که دسترسی به زیرساخت های فاضلاب محدود است، مانند هتل ها و اقامتگاه ها، به منظور مدیریت فاضلاب استفاده می‌شود.
- رستوران‌ها و آشپزخانه های صنعتی: برای تصفیه فاضلاب هایی که حاوی روغن، چربی و مواد غذایی هستند، کاربرد دارند.
- کارگاه‌ها و کارخانه‌ها: در صنایع سبک برای تصفیه فاضلاب تولیدی و جلوگیری از آلودگی محیط زیست به کار می‌روند.
- پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز: برای مدیریت فاضلاب در پروژه‌های موقت و در حال ساخت استفاده می‌شود.
- کمپ ها و پارک های ملی: در کمپ‌ها، مناطق تفریحی و پارک‌های ملی به عنوان سیستم تصفیه فاضلاب به کار گرفته می‌شود.
- پایگاه‌های نظامی: در مناطقی دور از شهرها مانند پایگاه‌های نظامی برای تصفیه فاضلاب استفاده می‌شود.
- مدارس و دانشگاه‌ها: به خصوص در مناطق غیر شهری، سپتیک تانکها برای مدیریت فاضلاب در مدارس و دانشگاه‌ها کاربرد دارند.
- سرویس‌های بهداشتی عمومی و ایستگاه‌های استراحت: در مکان‌های عمومی مانند پارک‌ها، ایستگاه‌های استراحت و سرویس‌های بهداشتی عمومی برای مدیریت فاضلاب استفاده میشوند.
- مناطق دورافتاده و معادن: در مناطق دورافتاده و پایگاه‌های کاری مانند معادن و پروژه‌های ساختمانی برای تصفیه فاضلاب تولیدی مورد استفاده قرار میگیرد.
- مجتمع‌های مسکونی کوچک: در مجتمع‌های مسکونی کوچک و مجتمع‌های آپارتمانی به عنوان سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب استفاده می‌شود.
- صنایع کشاورزی و دامداری: در بخش‌های کشاورزی و دامداری برای تصفیه فاضلاب حاصل از فعالیت‌های کشاورزی و نگهداری دام‌ها مورد استفاده قرار میگیرد.
- مکان‌های فاقد زیرساخت فاضلاب شهری: در هر مکانی که به سیستم فاضلاب شهری متصل نیست، سپتیک تانکها به عنوان راه‌حلی مؤثر برای مدیریت فاضلاب استفاده میشوند.
انواع سپتیک تانک
- نوع آجری (مصالح بنایی) : این مورد تنها به صورت تولید در محل امکان استفاده دارد. خرید به صورت پیش آماده صورت نمیگیرد.
- نوع تانک بتونی : این مورد نیز قابلیت حمل نداشته و باید در محل تعبیه شود.
- سپتیک کامپوزیتی
- سپتیک تانک پلی اتیلنی : سپتیک های پلاستیکی پلی اتیلن قابلین حمل دارند. از این رو میتوانید از نمونه های پیش آماده شده دیدن کرده و آن را از شرکت های مربوطه تهیه کنید.
- سپتیک تانک فایبرگلاس : همچون پلی اتین سپتی ک تانک های فایبر گلاس قابلیت حمل دارند.
انواع سپتیک تانک بر اساس ساختار طراحی
سپتیک تانک تک محفظه‌ای: این نوع سپتیک تانک تنها دارای یک محفظه است که برای جمع‌آوری و تصفیه ابتدایی فاضلاب استفاده می‌شود. این سیستم برای مکان‌هایی با تولید فاضلاب کم مانند خانه‌های کوچک یا ویلاها مناسب است. اما به دلیل نبود مراحل تصفیه پیچیده‌تر، ممکن است کیفیت تصفیه فاضلاب در آن پایین‌تر از سایر انواع باشد.
سپتیک تانک دو محفظه‌ای: یکی از مدل‌های رایج سپتیک تانکها است که در آن فاضلاب ابتدا وارد محفظه اول شده و مواد جامد در آن ته‌نشین میشوند. سپس فاضلاب مایع وارد محفظه دوم می‌شود و به طور کامل‌تری تصفیه می‌شود. این طراحی موجب بهبود کیفیت تصفیه و کاهش آلودگی می‌شود.
سپتیک تانک چند محفظه‌ای: این نوع تانک دارای سه یا بیشتر محفظه است و برای تصفیه پیشرفته‌تر فاضلاب طراحی شده است. این سیستم‌ها بیشتر در مناطقی با جمعیت بالا یا برای فاضلاب‌های صنعتی به کار می‌روند و به دلیل مراحل تصفیه بیشتر، قادر به کاهش بیشتر آلودگی‌ها هستند.
انواع سپتیک تانک بر اساس کاربرد
سپتیک تانک خانگی: این مدل برای استفاده در خانه‌های مسکونی طراحی شده و به طور ویژه برای مدیریت فاضلاب روزانه خانوارها مناسب است. معمولاً ظرفیت این تانکها از دیگر مدل‌ها کمتر بوده و نصب آنها ساده‌تر است.
سپتیک تانک صنعتی: این سیستم‌ها برای تصفیه فاضلاب تولیدی در کارخانجات و صنایع طراحی شده‌اند. سپتیک تانک‌های صنعتی معمولاً بزرگتر و مجهز به فناوری‌های پیشرفته‌تر برای تصفیه آلاینده‌های خاص هستند.
سپتیک تانک موقت: این نوع سپتیک تانکها در پروژه‌های موقت مانند کارگاه‌های ساختمانی، کمپ‌های کاری و مکان‌های موقت استفاده میشوند. معمولاً این تانکها سبک و قابل جابجایی هستند، به‌طوری که می‌توان آنها را به راحتی در مکان‌های مختلف نصب و از آنها استفاده کرد.
محبوبترین نوع سپتیک تانک
محبوب ترین نوع سپتیک تانک ها برای تصفیه فاضلاب خانگی نوع 6 متر مکعبی میباشد. این سیستم قادر به تصفیه 6 مترکعب فاضلاب را طی یک شبانه روز دارد. این تجهیزات مناسب برای استفاده های مختلف به ویژه مجتمع های مسکونی نسبتاً کم جمعیت میباشد. این تجهیزات از لحاظ حجم از سپتیک تانک 3 مترمکعب تا 95 مترمکعب به دو صورت تولید در کارخانه و مونتاژ در محل که بیشتر آن بصورت مونتاژ در محل می باشد قابل تولید است. در سالهای اخیر مصرف این تجهیزات در کشور بسیار رواج پیدا کرده و دارای تقاضای بالایی می باشد. در آمریکای شمالی حدود ۲۵ درصد جمعیت از گندانبار استفاده می‌کنند که بیشتر شامل مناطق روستایی و بعضی شهرهای کوچک است.
اگر نیاز به مشاوره رایگان دارید فرم زیر را پر کنید.
نحوه نصب سپتیک تانک
نصب سپتیک تانک باید با دقت و طبق استانداردهای مشخص انجام شود تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشد و از بروز مشکلاتی مانند نشت فاضلاب یا آلودگی محیط زیست جلوگیری شود. در اینجا نحوه نصب سپتیک تانک های زیرزمینی و غیر دفنی را بررسی می‌کنیم.
نحوه نصب سپتیک تانک زیرزمینی
نصب سپتیک تانک زیرزمینی در مناطقی که فضای محدودی وجود دارد یا به‌دلیل حفظ منظر شهری تمایل به پنهان سازی تانک داریم، بسیار مناسب است. ابتدا باید مکانی مناسب انتخاب کنید و گودالی با اندازه و عمق مناسب برای تانک حفر کنید. پس از حفاری، تانک را در محل خود قرار دهید و از تراز بودن آن اطمینان حاصل کنید. سپس لوله‌های ورودی و خروجی را به‌طور محکم متصل کنید. توجه به این نکته ضروری است که لوله ورودی باید به سیستم فاضلاب منزل متصل شود و لوله خروجی به چاه جذبی یا سیستم دفع پساب مرتبط گردد. پس از نصب، اطراف تانک باید با خاک پر شود، به‌طوری که خاک به‌طور یکنواخت ریخته شود و از فشار زیاد بر روی تانک جلوگیری گردد.
پس از نصب، عملکرد سیستم باید آزمایش شود تا اطمینان حاصل کنید که هیچ مشکلی در روند تصفیه فاضلاب وجود ندارد. بررسی کنید که فاضلاب به‌درستی وارد تانک می‌شود و پساب به‌طور مناسب از آن خارج می‌شود. علاوه بر این، نصب سپتیک تانک زیرزمینی باعث محافظت آن در برابر عوامل محیطی مانند تغییرات دما یا بارش باران می‌شود و در عین حال تأثیری بر منظر شهری نخواهد داشت. این نوع نصب برای مکان‌هایی با فضای محدود یا مناطقی که به دلایل مختلف نمی‌توان از سپتیک تانک‌های غیر دفنی استفاده کرد، ایده‌آل است.
نحوه نصب سپتیک تانک غیر دفنی
سپتیک تانک غیر دفنی برای مناطقی که خاک مناسبی ندارند یا سطح آب زیرزمینی بالا است، استفاده می‌شود. در این نوع نصب، نیازی به حفاری عمیق نیست و تانک روی سطح زمین قرار میگیرد. ابتدا باید سطح زمین را صاف و هموار کرده تا تانک به‌طور مناسب روی آن قرار گیرد. پس از قرار دادن تانک، باید لوله‌های ورودی و خروجی فاضلاب به‌درستی و محکم به آن متصل شوند تا هیچ‌گونه نشتی ایجاد نشود. این نوع سپتیک تانکها معمولاً نصب ساده‌تری دارند و به راحتی قابل جابجایی هستند، اما باید مراقب آسیب‌های محیطی مانند بارش باران یا تغییرات شدید دما بود.
با وجود نصب آسان‌تر، سپتیک تانک‌های غیر دفنی ممکن است در معرض آسیب‌های محیطی بیشتری قرار گیرند. برای جلوگیری از این مشکلات، می‌توان از پوشش‌های مقاوم یا ایجاد موانع برای محافظت از تانک استفاده کرد. این نوع سپتیک تانکها بیشتر در مناطقی با خاک نامناسب یا سطح آب زیرزمینی بالا استفاده میشوند که در آنها نصب تانک‌های زیرزمینی دشوار است. همچنین این سیستم‌ها برای پروژه‌های موقت یا مکان‌هایی که نیاز به جابجایی سریع دارند، گزینه مناسبی به شمار می‌آیند.
نکاتی که باید قبل از نصب سپتیک تانک بدانید
قبل از اینکه به نصب سپتیک تانک اقدام کنید، باید چندین نکته را در نظر بگیرید:
- مکان نصب: باید از پیش تعیین کنید که سپتیک تانک در کجا نصب خواهد شد. مکان باید به‌گونه‌ای باشد که به راحتی به سیستم‌های فاضلاب خانه وصل شود و از نظر دسترسی به زمین مناسب باشد.
- ظرفیت تانک: برای انتخاب اندازه مناسب سپتیک تانک، باید تعداد افرادی که در خانه زندگی می‌کنند و میزان مصرف آب را در نظر بگیرید. تانک‌های کوچک ممکن است نیاز به تخلیه مکرر داشته باشند، در حالی که تانک‌های بزرگتر می‌توانند مدت زمان بیشتری بدون نیاز به تخلیه عمل کنند.
- قوانین محلی: در برخی مناطق، نصب سپتیک تانک نیازمند مجوز است و باید بر اساس دستورالعمل‌های محلی انجام شود.
مشکلات رایج سپتیک تانک ها
اگر سپتیک تانک به درستی نصب و نگهداری نشود، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید که به محیط زیست و سلامت شما آسیب برساند. برخی از مشکلات رایج عبارتند از:
- آلودگی آب‌های زیرزمینی: اگر سیستم سپتیک به درستی کار نکند، ممکن است فاضلاب تصفیه‌نشده به منابع آب زیرزمینی نشت کند.
- بوی نامطبوع: اگر سپتیک تانک به‌طور منظم تخلیه نشود یا ظرفیت آن به حد اشباع برسد، ممکن است بوی نامطبوعی در اطراف خانه منتشر شود.
- ایجاد چاه فاضلاب: در برخی موارد، سپتیک تانکها می‌توانند باعث ایجاد چاه‌های فاضلابی در زمین شوند که به مشکلات زیست‌محیطی جدی منجر می‌شود.
نتیجه گیری
سپتیک تانک ها دستگاه ها و پکیج تصفیه فاضلاب هستند که اغلب برای مصارف خانگی و مسکونی مورد استفاده قرار میگیرند. این تجهیزات دارای انواع بسیار متنوعی هستند. بیشتر این تجهیازت به صورت تعبیه در محل تولید میشوند. اما برخی دیگر قابلیت حمل نیز دارند. استفاده از این تجهیزات برای آماده سازی فاضلاب های خانگی بزرگ برای ورود به کانال های شهری میباشد. البته این دستگاه تصفیه فاضلاب خانگی بیشتر برای استفاده در مکان های دور افتاده کاربرد دارد. در این مطلب به معرفی و برسی سپتیک تانکها پرداختیم.
