منظور از شوری خاک در کشاورزی خاک غیر قابل کشت میباشد. یکی از عوامل ایجاد خاک شور در کشاورزی آبیاری با آن شور در منطقه است. در صورت بدن مقدار مشخصا از نمک در آب منطقه باید ابتدا آن را با دستگاه آب شیرین کن کشاورزی تصفیه کنید. در ادامه به برسی نمک موجود در انوع خاک خواهیم پرداخت.
منظور از مقدار نمک در خاک شور و عادی :
تمامی خاک ها و مضارع مختلف کشاورزی تا حدود زیادی و یا در بعضی مواقع هم دارای مقدار معینی نمک می باشند چرا که خاک ها از هوازدگی سنگ ها به وجود آمده اند و در نتیجه سنگ مورد نظر از همان ابتدا قادر مشخص از نمک می باشد.
در طی فرایند هوازدگی قسمت مشخص از نمک موجود در خاک شسته شده و به لایه های پایین تر انتقال می یابند. انتقال نمک به همراه پارامتر آب به صورت محلول ادامه تا زمانیکه به دریا و دریاچه و یا کویر های دیگری منتقل شود ادامه پیدا میکند.
منظور از شوری خاک این است که خاک از حالت غیر شور و عادی به یک خاک شور و سدیمی تغییر حالت می دهد. افزایش غلظت نمک سدیم در خاک مورد نظر می باشد. در خاک شور کشاورزی غیر قابل استفاده میباشد. مقادیر انواع نمک موجود در این خاک ها شرایط را برای رشد گیاهان سخت و در مراحل بالاتر حتی غیر قابل کشت میکنند. در ادامه به معرفی انوع مختلف خاک شور خواهیم پرداخت.
انواع مختلف شوری خاک :
شوری خاک به همراه خود سدیمی شدن خاک را بدنبال دارد. خاک در ابتدا شور می شود اما با توجه به اینکه ترکیب نمک های محلول در خاک به چه مقدار و به چه گونه ای باشند خاک مورد نظر به نوع شور معمولی و یا شور سدیمی تبدیل می گردد. که می توان هر دو نوع از خاک مورد نظر با استفاده از زهکشی کنترل کرده و از افزایش میزان زیاد نمک در خاک شور جلوگیری کنیم.
در صورتی که شرایط نرمال و طبیعی باشد شوری خاک در لایه های بالای خاک مورد نظر زیاد نمی باشد. البته در هنگام استفاده از آب شور در کشاورزی به خصوص در مناطق گرم این مورد صدق نخواهد کرد. در صورتی که نمک موجود در خاک شور مربوط به سنگ و مواد و متریال اولیه تشکیل دهنده خاک باشد به خاک شور مورد نظر شوری خاک اولیه و یا شوری باقیمانده گفته می شود.
زمین‌هایی که در گذشته در بستر و کف دریاچه و یا دریا بودند و دارای شوری خاک می باشند از نوع شوری باقیمانده یا شوری اولیه می باشد. در این خاک ها عملا کشاورزی غیر ممکن میباشد.
در زمین های زراعی و کشاورزی مختلف شوری خاک همراه با توجه به افزایش تدریجی نمک در لایه سطحی به وجود می آید. که همان طور که گفته شد به دلیل کشاورزی با آب شور میباشد. توجه نمایید که فرآیند ایجاد خاک شور در شستشوی خاک به وجود می آید. این موضوع این طور عنوان می گردد که نمک‌های قبل از لایه های سطحی خاک مورد نظر شسته و خارج شدند دوباره به لایه سطحی بازگشت پیدا می کنند. این شوری خاک ، شوری ثانویه نامیده می شود.
نتیجه تحقیقات و آمار ارائه شده نشان میدهد که میزان خاکهای شور در کشور ایران چیزی در حدود ۶ میلیون هکتار می باشد. که این مقدار برابر با ۲۷ درصد از خاک کشور است. البته به دلیل رعایت نکردن برخی از کشاورزان در مناطق نسبتا شور و استفاده بدون توجه از آب شور در زمین های زراعی این مقدار رو به افزایش است. این مناطق و اراضی معمولاً در مناطق مرکزی در شهرهای ساحلی جنوبی و جلگه خوزستان مشاهده می‌شوند. لذا استفاده از دستگاه تصفیه آب کشاورزی برای تهیه آب مناسب کشت در این مناطق الزامی میباشد.