پارامتر های یک آب خوب از نظر سازمان محیط زیست دارای یک استاندارد است که ما در این پست قصد داریم آن ها را بیان کنیم . این پارامتر ها شامل پارامتر های بیولوژیکی ، میرو بیولوژیکی ، TDS ، کدورت ، شوری ، سختی و … می شود . اگر قصد تصفیه فاضلاب و یا آب یا خرید یک دستگاه آب شیرین کن را دارید قبل از هر چیزی نیاز است که آبی که می خواهید تصفیه کنید را برای انجام آزمایش آب ارسال کنید . تمام پارامتر های زیر با انجام یک آزمایش آب ، به سادگی مشخص می شوند .
استاندارد پارامترهای شیمیایی و فیزیکی عمومی آب
یک سری پارامترهای عمومی و ابتدایی وجود دارد که طبق استاندارد های محیط زیست باید میزان آن از یک مقدار معین تجاوز نکند . TDS و TSS میزان مواد محلول و معلقی را نشان میدهند که در آب مورد آزمایش وجود دارد. DO نشان دهنده میزان اکسیژن محلول است. در آب آشامیدنی موجب گوارایی آب میشود. در حالیکه در آبهای صنعتی به علت تمایل به واکنش و ایجاد خوردگی، مطلوب کاهش اکسیژن محلول است. در استخرهای پرورش ماهی کم شدن آن موجب مرگ ماهی ها میشود. به علاوه وجود اکسیژن در آب مانع فعالیت میکروارگانیسم بی هوازی مولد بوی بد میشود. به همین علت یکی از راههای کنترل بوی نامطبوع آب، افزایش اکسیژن محلول در آب است. کدروت و رنگ بر زیبایی و ظاهر آب تاثیر میگذارند. کدورت از حدی که بیشتر شود زلال بودن آب را تحت تاثیر قرار میدهد. ضمن آنکه بر زندگی آبزیان هم تاثیرات منفی خواهد داشت.
Total Suspended Solids | کل مواد معلق | Turbidity | کدورت |
Dissolved Total Solids | کل مواد محلول | Temperature | دما |
pH | پی اچ | Color | رنگ |
Dissolved Oxygen | اکسیژن محلول | Hardness | سختی |
استاندارد های میکروبیولوژی ( میکروبی )
مهمترین پارامتر میکروبی در تست کیفیت آب مربوط به کلیفرم کل و کلیفرم گوارشی است. وجود این دو به مفهوم بیماری زا بودن آب نیست. اما نشان میدهد برای اطمینان از سلامتی آب نیاز به آزمایشهای بیشتری است و برای برخی مصارف مانند آشامیدن قابل استفاده نیست. در آبیاری فضای سبز شهری با فاضلاب تصفیه شده، باید به پارامترهای میکروبی کاملا توجه شود. چراکه امکان انتشار بیماریهای مسری از طریق فاضلابی که دارای میکروب است وجود دارد.
HPC | باکتری های هتروتروف | Total Coliform | کلیفرم کل |
Escherichia coli | اشرشیا کلی | Fecal Coliform | کلیفرم گوارشی |
Nematode | تخم انگل | Pseudomonas | سودوموناس |
Salmonella | سالمونلا |
استاندارد آب در مورد آنیون ها
کربنات و بیکربنات بیشتر با سختی آب (اصطلاحاً گچ آب) ارتباط دارند. آبهایی که ترکیبات فسفر و نیتروژن دارند مستعد رشد جلبک، کدورت آب و در موارد حاد مرگ آبزیان هستند. حضور آنیونهای سیانبد و نیتریت به علت سمیتی که دارند باید کاملا جدی گرفته شوند.
Bromine | بروماید | Sulfate | سولفات |
Carbonate | کربنات | Sulfite | سولفیت |
Bicarbonate | بیکربنات | Sulfide | سولفید |
Nitrate | نیترات | Chloride | کلراید |
Nitrite | نیتریت | Phosphate | فسفات |
Iodide | یداید | Total Phosphor | فسفر کل |
Fluoride | فلوراید | Cyanide | سیانید |
کاتیون های موجود در آب
حضور یون آمونیوم دو معنا ممکن است داشته باشد. یکی ورود آلودگی تازه به آب و دیگری وقوع تجزیه بیهوازی و تبدیل نیترات به آمونیاک است. کلسیم و منیزیم هم در ایجاد سختی آب (اصطلاحا گچ آب) موثرند. بخصوص کیفیت آب دیگ بخار به شدت متاثر از سختی آب است.
Ammonia | آمونیوم | Sodium | سدیم |
Magnesium | منیزیم | Potassium | پتاسیم |
Calcium | کلسیم |
مواد آلی محلول در آب
مواد هیدروکربنی به علل مختلفی ممکن است وارد آب شوند. برخی از ترکیبات حلقوی طبق استاندارد های آب سمی هستند( مانند بنزن ) و لازم است نسبت به وجود آنها در آب عکس العمل سریع نشان داده شود.
Total Petroleum Hydrocarbons | کل هیدروکربنهای نفتی |
Volatile Organic Compounds | مواد آلی فرار |
Semi-volatile Organic Compounds | مواد آلی نیمه فرار |
Polycyclic Aromatic Hydrocarbons | مواد هیدروکربنی حلقوی (PAHs) |
PCBs | ترکیبات کلرینه شده |
THMs | تری هالو متانها |
فلزات موجود در آب
برخی فلزات مانند سرب و جیوه سمی هستند و برخی مانند منگنز بر مزه و گوارایی آب تاثیر میگذارند. برخی از مصرف کنندگان هم نیاز به مقدار مشخصی از عناصر فلزی دارند. مثلا در پرورش رز در گلخانه های هیدروپونیک به میزان مشخصی از عنصر بُر نیاز است. پارامتر هایی که می توانید برای اینکه بدانید آب استاندارد است یا خیر در زیر آمده است .
Arsenic | آرسنیک | Mercury | جیوه |
Iron | آهن | Cadmium | کادمیم |
Copper | مس | Vanadium | وانادیم |
Barium | باریم | Silver | نقره |
Selenium | سلنیم | Lead | سرب |
Nickel | نیکل | Chromium, total, hexavalent | کرم |
Antimony | آنتیموان | Cobalt | کبالت |
باقیمانده سموم کشاورزی در اب
استفاده فراوان از سموم دفع آفات نباتی و حشره کشها باعث شده است برخی منابع آبی با این سموم آلوده شوند. متاسفانه برخی سموم عمر و دوام بالایی هم دارند. لذا مکرر از استفاده کنندگان درخواست میشود در مصرف سموم کشاورزی دقت نمایند. یکی دیگر از استاندارد های آب که خیلی حیاتی است این پارامتر ها است .
۴,۴-DDD | ۱۵ | Alpha-HCH | ۱ |
Endrin-aldehyde | ۱۶ | beta-HCH | ۲ |
Endosufan-sulfate | ۱۷ | gamma-HCH | ۳ |
۴,۴-DDT | ۱۸ | delta-HCH | ۴ |
Endrin-Ketone | ۱۹ | Heptachor | ۵ |
Methoxychlor | ۲۰ | Aldrin | ۶ |
Malathion | ۲۱ | Heptachor-endo-epoxide | ۷ |
Permethrin | ۲۲ | Trans-Chlordane | ۸ |
Diazinon | ۲۳ | Alpha-Endosufan | ۹ |
Chlopyrofos | ۲۴ | Cis–Chlordane | ۱۰ |
Metalaxyl | ۲۵ | Dieldrin | ۱۱ |
Bromopropylate | ۲۶ | ۴,۴-DDE | ۱۲ |
Deltametrin | ۲۷ | Endrin | ۱۳ |
beta-Endosufan | ۱۴ |
پارامترهای بیولوژی:
در بررسی اکوسیستمهای آبی مثل تالاب، دریاچه و دریا به پارامترهای بیولوژیک توجه میشود.
Pryfytun | پریفیتونها | Chlorophylls | کلروفیل ها |
zooplanktons | زئو پلانکتونها | Phytoplankton’s | فیتو پلانکتونها |
Microfit | ماکروفیتها | Macrobenthos | ماکروبنتوزها |
سایر:
بنا بر استاندارد آب آشامیدنی میزان اندکی کلر آزاد باید در شبکه آب شهری وجود داشته باشد تا حتی در صورت ورود سهوی اندکی آلودگی به داخل شبکه، به میکروبهای وارد شده فرصت نشو و نمو داده نشود. ضمناً وجود همین مقدار کلر کمک میکند در حوزه شهری در صورت مشاهده نشت آب، آب شهری از آب خام یا فاضلاب تمیز داده شود.
شاخص SAR برای متخصصین کشاورزی و منابع طبیعی اهمیت دارد. این شاخص مستقیماً بر کیفیت خاک تاثیر دارد. بالا بودن شاخص SAR به این معناست که یونهای سدیم جانشین یونها کلسیم شده و باعث متلاشی شدن بافت خاک میشوند. مقدار این پارامتر در استاندارد های آب بسیار اهمیت دارد .
در زمان بهره برداری یا طراحی هر تصفیه خانه ای اعم از آب یا فاضلاب، لازم است جارتست انجام شود. با این آزمایش ساده، تاثیرات منعقد کننده ها و هزینه های اقتصادی بهره برداری قابل محاسبه و برآورد میشود. تاثیر منعقدکننده ها بر انواع فاضلاب یکسان نیست. در جار تست مشخص میشود که برای رسیدن به نتیجه ای واحد، چه میزان از هر منعقد کننده و در چه شرایطی لازم است.
Surfactants | پاک کننده | Grease and Oils | چربی و روغن |
Sodium Adsorption Ratio | شاخص SAR | Chlorine, free | کلر آزاد باقیمانده |
Phenolic Compound | ترکیبات فنلی | Jar Test | آزمایش جار |