فرآیند ها و روش های تصفیه آب دریا بسیار است و برای آن که بتوانیم آب را نمک زدایی کنیم ، فناوری‌‌های مختلفی به کار می‌رود روش های تصفیه آب دریا به دو دستهی کلی فرآیندهای حرارتی و فرآیند های غشایی تقسیم میشوند از ترکیب این دو دسته، روشی جدید به نام هیبریدی، به وجود می‌آید. در این نوشتار، این نوع فرایندها به اجمال معرفی خواهند شد.
فرایندهای حرارتی در تصفیه آب شور دریا :
در این نوع فعالیت با استفاده از انرژی حرارتی آب شور تبخیر و سپس بخار تولید شده، تقطیر و به آب نسبتا خالص تبدیل میشود. با توجه به اینکه در این روش آب مقطر تولید میشود در صورت نیاز طی فرایند تصفیه‌ی تکمیلی، به این آب املاحی اضافه میشود تا به آب قابل شرب یا آب قابل مصرف در موارد دیگر تبدیل شود. فرآیندهای حرارتی نسبت به فرآیندهای غشایی برق کمتری مصرف می‌کنند ولی با این وجود انرژی حرارتی بیشتری نیاز دارند. منبع این حرارت، بخار آبی است که میتواند مستقیماً توسط سوزاندن سوخت یا با استفاده از حرارت مازاد نیروگاه‌های برق تولید شود.
روش مناسبی که میتوان با استفاده از آبشیرین کن های حرارتی پیش گرفت این است که با تأسیس این واحدها در کنار نیروگاه‌های برق، از حرارت تلف شده در نیروگاه‌ها برای تبخیر آب استفاده کرد که به آن واحد تولید همزمان برق و آب گفته میشود.با این روش به دلیل عدم نیاز به انرژی حرارتی جدید،بازده حرارتی افزایش و هزینههای نمکزدایی بسیار کاهش خواهد یافت. در کشور ما با توجه به وجود نیروگاه‌های متعدد برق در نزدیکی سواحل جنوبی، احداث واحدهای تولید همزمان برق و آب بسیار مناسب میباشد.
از این نوع روش‌های حرارتی نمکزدایی آب دریا، به فراوانی در منطقهی غرب آسیا مورد استفاده قرار میگیرد. در این منطقه در سال 2013، به طور متوسط روزانه 15.9 میلیون متر مکعب آب توسط این فرایندها شیرین شده است. در کشورهای عربی خلیج فارس، واحدهای عظیم نمک زدایی از نوع حرارتی ساخته شده است. برای مثال نیروگاه «الخُبَر» در عربستان سعودی و «ام النار» در امارات، به ترتیب دارای ظرفیت‌های 811 هزار و 394 هزار متر مکعب در روز تولید آب شیرین هستند.
روش شیرین سازی غشایی :
در این روش از شیرین سازی و تصفیه آب دریا ابتدا آب شور با اعمال فشار از غشاهای نانومتری عبور داده میشود. به این دلیل که غشاهای موجود در این روش مانند یک فیلتر عمل می‌کنند باعث جدا کردن ذرات ناخالصی موجود در آب شده و در نتیجه، آب را شیرین می‌کنند. آب تولیدی این فرایند کیفیتی نزدیک به آب شرب دارد .اسمز معکوس که نوعی روش نمکزدایی غشایی است متداولترین و بهترین روش نمکزدایی در جهان به شمار می‌رود. از مزایای این روش نسبت به روش‌های حرارتی این است که برای شیرین‌سازی آب به انرژی حرارتی نیازی ندارد هر چند برق بیشتری مصرف می‌کند. عدم نیاز به املاح افزودنی نیز از دیگر مزایای این روش است.
روش‌های هیبریدی از روش های تصفیه آب دریا :
داخل این روش برای تصفیه آب دریا ، سعی میشود با ترکیب روش‌های حرارتی و غشایی، از مزایای هرکدام استفاده میشود. در قسمت زیر مزایای این روش برای شما آورده شده است:
1) از تولید آب در مواقعی که به دلیل خارج از مدار بودن بخشی از نیروگاه امکان استفاده از فرآیند حرارتی نیست اطمینان حاصل میشود و همچنین از روش‌های غشایی برای تولید آب در این مواقع میتوان استفاده کرد.
2) کاهش بسیار ملموس املاح افزودنی در فرآیندهای حرارتی به دلیل امکان ترکیب آب تولیدی از فرآیند غشایی با آب تولیدی از فرآیند حرارتی
3) دمای پایین‌تر آب و پساب تولیدی در روش هیبریدی نسبت به روش حرارتی
4) بهره‌گیری از برق مازاد در شبکه برای فرآیند غشایی در مواقعی که نیاز به آب ضروری است.
این نوع روش در کشورهای حاشیه ای خلیج فارس مرسوم هست. واحد نمکزدایی جده، الجبیل و ینبوع در عربستان سعودی و فجیره در امارات متحده عربی از این نوع هستند. در کشور ما نیز استفاده از این روش مدتی است در دستور کار قرار گرفته است. به عنوان نمونه شرکت مپنا طرحهایی برای احداث واحدهای هیبریدی با ترکیب روش MED و RO در سواحل جنوبی کشور ارائه کرده است.
از مزایایی که برای روش هیبریدی گفته شد و با توجه به وجود سواحل طولانی در جنوب ایران نهتیجه میگیریم که ، گزینه مناسب و بهینه برای تولید آب شیرین در مناطق جنوبی کشور، شیرین سازی آب در کنار نیروگاه‌های برق با استفاده از روش‌های هیبریدی است که البته باید دولت آن را در دستور کار قرذار دهد.
البته باید گفت بهترین روش جایگزین استفاده از دستگاه های تصفیه آب و آبشیرین کن است که در این زمان بهترین دستگاه ها دستگاه های آب شیرین کن دریایی به روش RO یا اسمز معکوس میباشند.
در صورت تمایل به استعلام رایگان قیمت دستگاه تصفیه آب کشاورزی نیز میتوانید از لینک قرار داده شده استفاده نمایید.