خطرات آلاینده های آب های تصفیه نشده برای بدن و برای محیط زیست چیست ؟ اهمیت تصفیه آب برای حذف این آلاینده ها تا چه میزان است ؟
آب یکی از منابع حیاتی و ضروری برای حفظ زندگی انسان ها است و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. اما در بسیاری از مناطق، منابع آب های تصفیه نشده به دلیل آلودگی‌های مختلف می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان‌ها باشند. آلاینده های شیمیایی، میکروارگانیسم ها، فلزات سنگین و دیگر مواد مضر می‌توانند به آب‌های آشامیدنی راه یابند و عوارض جدی برای بدن به همراه داشته باشند. از جمله خطرات موجود در این آب‌ها می‌توان به مشکلات گوارشی، تنفسی، پوستی، و حتی ابتلا به بیماری‌های خطرناک مانند سرطان اشاره کرد. در این مقاله به بررسی خطرات آلاینده های مختلف در آب های تصفیه نشده و روش های حذف آنها پرداخته شده است.
مضررات آرسنیک در آب های تصفیه نشده :
آرسنیک یکی از آلاینده‌های خطرناک است که در برخی منابع آب‌های طبیعی یافت میشود و می‌تواند عوارض جدی برای سلامت انسان به همراه داشته باشد. این ماده شیمیایی به خصوص در آب‌های تصفیه نشده و آلوده به میزان بالاتر از حد مجاز، تهدیدی جدی برای افراد به شمار می‌آید.
عوارض احتمالی برای انسان
- مشکلات پوستی: تماس مداوم با آرسنیک می‌تواند منجر به بروز مشکلات پوستی همچون خشکی، تیرگی یا حتی زخم‌های مزمن در پوست گردد.
- مشکلات سیستم گردش خون: آرسنیک می‌تواند با تأثیر بر سیستم قلبی و عروقی، باعث ایجاد اختلالاتی در عملکرد طبیعی این سیستم شود. این امر می‌تواند به مشکلاتی چون فشار خون بالا و کاهش کارایی قلب منجر گردد.
- افزایش احتمال ابتلا به سرطان: مطالعات متعدد نشان داده است که آرسنیک می‌تواند عاملی برای بروز سرطان‌های مختلف، به ویژه سرطان‌های پوست، ریه و مثانه باشد.
روش های حذف
- آلمینیوم فعال: این روش شامل استفاده از ترکیبات آلومینیومی است که قادر به جذب آرسنیک از آب می‌باشند. با استفاده از این روش، میزان آرسنیک به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
- تقطیر: در این روش، آب به حالت بخار در می‌آید و پس از سرد شدن، دوباره به حالت مایع باز می‌گردد. این فرآیند آرسنیک و دیگر آلاینده‌ها را از آب جدا می‌کند.
- اسمز معکوس RO )): یکی از پیشرفته‌ترین و موثرترین روش‌ها برای تصفیه آب است که از غشاهایی با منافذ بسیار ریز استفاده می‌کند. در این روش، آرسنیک و دیگر مواد مضر از آب جدا می‌شوند و آب به حد مطلوب برای مصرف انسان تبدیل می‌گردد.
میکروارگانیسم ها (باکتریها، انگل ها، ویروس ها) موجود در آب های تصفیه نشده :
آب‌های تصفیه نشده اغلب حاوی میکروارگانیسم‌هایی مانند باکتریها، انگل‌ها و ویروس‌ها هستند که می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان به شمار آیند. این موجودات ریز می‌توانند از طریق مصرف آب آلوده به بدن انسان منتقل شده و باعث ایجاد بیماری‌های مختلف گردند.
عوارض احتمالی برای انسان
- اسهال و اسهال خونی: یکی از شایع‌ترین عوارض مصرف آب آلوده به میکروارگانیسم‌ها، ابتلا به اسهال است که در برخی موارد ممکن است به اسهال خونی منجر شود. این وضعیت می‌تواند سلامت بدن را به خطر انداخته و باعث کمبود آب و الکترولیت‌های ضروری در بدن گردد.
- ناراحتی مزمن گوارشی: میکروب‌های موجود در آب آلوده می‌توانند سیستم گوارشی را تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد مشکلاتی مانند درد شکم، نفخ، تهوع و استفراغ شوند که در صورت عدم درمان به مشکلات مزمن تبدیل می‌شوند.
- هپاتیت: ویروس‌های موجود در آب‌های آلوده می‌توانند باعث بروز بیماری‌های ویروسی مانند هپاتیت شوند که به التهاب کبد منجر شده و می‌تواند عواقب بسیار جدی و خطرناک برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد.
- حصبه: یکی دیگر از بیماری‌های خطرناک ناشی از مصرف آب آلوده، حصبه است. این بیماری به علت باکتری‌های خاصی به نام Salmonella typhi ایجاد میشود و می‌تواند منجر به تب، درد شکم، و علائم دیگر گوارشی شدید شود.
روش های حذف
- کلرزنی: این روش یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین شیوه‌ها برای از بین بردن باکتریها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها است. با افزودن کلر به آب، بسیاری از آلودگی‌های میکروبی در آن نابود می‌شوند.
- تقطیر: با تبخیر آب و سپس کند شدن بخار به صورت مایع، تمام میکروارگانیسم‌ها و آلاینده‌ها از بین می‌روند. این روش می‌تواند به طور کامل آب را از نظر میکروبی پاکسازی کند.
- فیلتراسیون: در این روش، آب از میان فیلترهایی با منافذ ریز عبور می‌کند که میکروارگانیسم‌ها و ذرات معلق در آب را جدا می‌کند. این فرآیند در بسیاری از تصفیه‌خانه‌ها استفاده میشود.
- اشعه UV: استفاده از اشعه ماوراء بنفش یکی از روش‌های نوین برای ضدعفونی کردن آب است. این اشعه با اثرگذاری بر روی DNA میکروارگانیسم‌ها، باعث از بین رفتن قدرت تکثیر آنها میشود و در نتیجه آب از نظر میکروبی پاکسازی می‌گردد.
کلسیم/منیزیم ( سختی آب ) و خطرات این آلاینده های آب برای بدن انسان
کلسیم و منیزیم، دو عنصر مهم و ضروری برای بدن انسان هستند که در آب‌های طبیعی به صورت یون‌های کلسیم و منیزیم حضور دارند. این دو عنصر در کنار خواص مثبتشان، می‌توانند موجب افزایش “سختی” آب شوند. هنگامی که آب حاوی مقادیر زیادی از این یون‌ها باشد، به آن “آب سخت” گفته میشود. گرچه این عناصر برای سلامتی ضروری‌اند، اما در شرایط خاص، می‌توانند مشکلاتی به وجود بیاورند.
عوارض و خطرات احتمالی برای انسان
- مشکلات پوست و مو : یکی از مهم‌ترین اثرات منفی سختی آب، تأثیر آن بر پوست و مو است. آب سخت به دلیل وجود مقادیر زیاد کلسیم و منیزیم، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات مختلفی برای پوست و مو شود. از جمله این مشکلات می‌توان به خشکی پوست و مو، تحریک و حساسیت پوست، و همچنین ضعیف شدن بافت مو اشاره کرد. این امر می‌تواند در طولانی‌مدت منجر به مشکلات جدی‌تر مانند اگزما و سایر بیماری‌های پوستی شود.
روش های حذف
- فیلتر تعویض یونی (سیستم های نرم کننده آب): این سیستم‌ها با استفاده از رزین‌های خاصی که خاصیت تعویض یون دارند، یون‌های کلسیم و منیزیم را از آب حذف کرده و به جای آنها یون‌های سدیم یا پتاسیم را وارد آب می‌کنند. این فرآیند باعث نرم شدن آب و کاهش اثرات منفی سختی آب و به بهبود کیفیت آب میشود.
خطرات کلر و مشتقات آن در آب تصفیه نشده برای انسان
کلر و مشتقات آن، که به طور گسترده‌ای در فرآیند تصفیه آب برای از بین بردن باکتریها و میکروب‌ها به کار می‌روند، می‌توانند در صورت حضور در مقادیر زیاد، عوارضی برای سلامت انسان داشته باشند. این مواد شیمیایی به رغم خاصیت ضدعفونی‌کنندگی‌شان، در صورت باقی ماندن در آب یا تماس با بدن، می‌توانند اثرات منفی به جا بگذارند.
عوارض احتمالی برای انسان
- التهاب چشم و مخاط بینی: کلر و مشتقات آن می‌توانند موجب تحریک و التهاب در چشم‌ها و مخاط بینی شوند. در نتیجه، افرادی که در معرض این مواد قرار می‌گیرند، ممکن است دچار قرمزی، سوزش و خارش چشم‌ها یا بینی خود شوند.
- ناراحتی معده: مصرف آب آلوده به کلر یا مشتقات آن می‌تواند به ایجاد مشکلات گوارشی مانند تهوع، درد معده و استفراغ منجر گردد. این اثرات ناشی از تحریک مجاری گوارشی توسط این مواد شیمیایی است.
- کم خونی: قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد کلر یا ترکیبات آن می‌تواند منجر به کاهش سطح گلبول‌های قرمز خون شده و به مرور زمان، موجب کم‌خونی گردد. این اختلال می‌تواند باعث ضعف و خستگی مفرط شود.
- مشکلات سیستم عصبی: برخی از مشتقات کلر، به ویژه در صورت مصرف یا تماس طولانی‌مدت، ممکن است اثرات منفی بر سیستم عصبی داشته باشند. این مشکلات شامل سردرد، سرگیجه و اختلالات حافظه و تمرکز هستند.
روش های حذف
- کربن فعال گرانوله (GAC): این نوع کربن فعال به دلیل ساختار خاص خود، می‌تواند ترکیبات شیمیایی مانند کلر را از آب جذب کند و باعث بهبود طعم و بوی آب شود. استفاده از فیلترهای GAC به طور مؤثر کلر و مشتقات آن را از بین می‌برد.
- کربن بلاک: مشابه کربن فعال گرانوله، فیلترهای کربن بلاک نیز توانایی جذب و حذف کلر و مواد شیمیایی موجود در آب را دارند. این فیلترها با ساختار متراکم‌تر خود، کارایی بالاتری در تصفیه آب دارند و به طور ویژه در تصفیه‌خانه‌های خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- اسمز معکوس (RO) مجهز به فیلتر کربنی: در این روش پیشرفته، آب از طریق غشاهای نیمه‌نفوذپذیر عبور داده میشود تا ناخالصی‌ها و آلاینده‌ها از جمله کلر و مشتقات آن از آب جدا شوند. این سیستم، به ویژه زمانی که به فیلتر کربنی مجهز است، می‌تواند به طور مؤثر ترکیبات شیمیایی را حذف کرده و آب را برای مصرف ایمن‌تر سازد.
خطر محصولات جانبی کلر در آب
محصولات جانبی کلر، ترکیباتی هستند که در نتیجه واکنش کلر با مواد آلی موجود در آب به وجود می‌آیند. این محصولات، که عمدتاً به نام تری هالومتان‌ها (THMs) شناخته می‌شوند، می‌توانند در صورت مصرف طولانی‌مدت آب آلوده به این ترکیبات، عوارض جدی برای سلامت انسان به همراه داشته باشند.
عوارض احتمالی برای انسان
- افزایش احتمال ابتلا به سرطان: یکی از مهم‌ترین خطرات محصولات جانبی کلر، افزایش خطر ابتلا به سرطان، به ویژه سرطان‌های دستگاه گوارش، کبد و مثانه است. این ترکیبات می‌توانند بر DNA تاثیر منفی گذاشته و باعث بروز جهش‌های سلولی شوند که به نوبه خود، زمینه‌ساز سرطان‌های مختلف خواهند بود.
- کم خونی: برخی از این محصولات می‌توانند به گلبول‌های قرمز خون آسیب بزنند و به کاهش تعداد آنها منجر شوند. این وضعیت به کم‌خونی منجر میشود که می‌تواند باعث ضعف و خستگی شدید گردد.
- اختلالات عصبی: محصولات جانبی کلر در صورت تماس طولانی‌مدت می‌توانند به سیستم عصبی آسیب رسانده و باعث بروز مشکلاتی چون سردرد، سرگیجه، ضعف حافظه و اختلال در تمرکز شوند. این اثرات می‌توانند در صورت عدم تصفیه مناسب آب، به تدریج خود را نشان دهند.
- مشکلات کبد و کلیه: این ترکیبات می‌توانند به اندام‌های حیاتی مانند کبد و کلیه آسیب برسانند و عملکرد این اندام‌ها را مختل کنند. در صورت تجمع این مواد در بدن، مشکلات مزمن کبدی و کلیوی ایجاد میشود.
روش های حذف
- کربن فعال گرانوله ((GAC) : یکی از موثرترین روش‌ها برای حذف محصولات جانبی کلر، استفاده از فیلترهای کربن فعال گرانوله است. این فیلترها با جذب ترکیبات شیمیایی موجود در آب، می‌توانند به طور مؤثر محصولات جانبی کلر را از آب جدا کنند و کیفیت آب را بهبود بخشند.
- هوادهی: در این روش، با وارد کردن هوا به آب، محصولات جانبی کلر به گاز تبدیل شده و از آب خارج می‌شوند. این روش به ویژه برای کاهش بوی بد و طعم نامطبوع آب مفید است و می‌تواند به طور مؤثری برخی از این ترکیبات را از آب حذف کند
فلوراید در اب تصفیه نشده
فلوراید، یکی از ترکیبات شیمیایی است که در بسیاری از منابع آب طبیعی وجود دارد و در مقادیر مناسب، به عنوان عامل پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها استفاده میشود. با این حال، در صورتی که غلظت آن در آب از حد مجاز بالاتر رود، می‌تواند اثرات منفی بر سلامت انسان داشته باشد.
عوارض احتمالی برای انسان
- ایجاد فلوروزیس: فلوروزیس یکی از مهم‌ترین عوارض ناشی از مصرف طولانی‌مدت آب‌های حاوی مقادیر زیاد فلوراید است. این بیماری به تغییر رنگ شدید دندان‌ها منجر میشود که در نتیجه‌ی تجمع فلوراید در دندان‌ها به وجود می‌آید. در غلظت‌های بالاتر از 1.5 میلی‌گرم در هر لیتر، فلوراید می‌تواند موجب لکه‌های سفید، زرد یا قهوه‌ای روی دندان‌ها گردد و در موارد شدیدتر، باعث ضعف ساختار دندان‌ها و شکنندگی آنها شود.
روش های حذف
- آلومینیوم فعال: این روش با استفاده از ترکیبات آلومینیومی قادر است فلوراید را از آب جذب کرده و به حد مجاز برساند. آلومینیوم فعال با جذب یون‌های فلوراید، باعث کاهش غلظت آن در آب میشود و کیفیت آب را بهبود می‌بخشد.
- تقطیر: در این روش، آب به حالت بخار در می‌آید و سپس بخار آن جمع‌آوری و به مایع تبدیل میشود. این فرآیند باعث میشود که فلوراید و دیگر مواد شیمیایی موجود در آب از آن جدا شوند و آب تصفیه شده عاری از این آلاینده‌ها باشد.
- اسمز معکوس (RO): در این روش پیشرفته، آب از میان غشاهایی با منافذ بسیار ریز عبور می‌کند و به این ترتیب فلوراید و سایر آلاینده‌ها از آب جدا می‌شوند. این سیستم یکی از مؤثرترین و رایج‌ترین روش‌ها برای تصفیه آب و حذف فلوراید است.
خطرات سولفات موجود در آب بر بدن انسان
سولفات‌ها، ترکیبات شیمیایی که معمولاً در آب‌های طبیعی به صورت یون‌های سولفات (SO₄²⁻) حضور دارند، به خودی خود به عنوان یک آلاینده مضر محسوب نمی‌شوند. اما در صورتی که غلظت آنها در آب از حد معمول تجاوز کند، می‌توانند مشکلاتی برای سلامتی انسان ایجاد کنند، به ویژه در نوزادان و کودکان.
عوارض احتمالی برای انسان
- دهیدراتاسیون به ویژه در نوزادان: یکی از مهم‌ترین عوارض سولفات‌های اضافی در آب، دهیدراتاسیون یا همان کم‌آبی بدن است. این مشکل زمانی به وجود می‌آید که سولفات‌ها باعث اختلال در جذب آب در روده‌ها شوند، به ویژه در نوزادان که سیستم گوارشی آنها به طور کامل توسعه نیافته است. این اختلال می‌تواند به سرعت منجر به کم‌آبی شدید بدن و بروز علائمی مانند خشکی دهان، بی‌حالی، و کاهش حجم ادرار در نوزادان شود.
روش های حذف
- تقطیر: این روش شامل تبخیر آب و سپس میعان بخار به مایع است. با این فرآیند، سولفات‌ها و دیگر آلاینده‌ها از آب جدا می‌شوند، زیرا آنها نمی‌توانند به حالت بخار درآیند و در نتیجه در مرحله میعان باقی نمی‌مانند.
- اسمز معکوس (RO): این سیستم پیشرفته با استفاده از غشاهایی با منافذ بسیار ریز، قادر است آب را از ترکیبات غیرضروری مانند سولفات تصفیه کند. این روش می‌تواند سولفات‌ها و دیگر مواد شیمیایی مضر را از آب جدا کرده و آب را برای مصرف ایمن‌تر سازد.
- فیلتر تعویض یونی: در این روش، یون‌های سولفات با استفاده از رزین‌های خاص تعویض می‌شوند و به جای آنها یون‌های دیگری مانند کلراید یا کربنات وارد آب میشود. این فرآیند باعث کاهش غلظت سولفات‌ها و بهبود کیفیت آب می‌گردد.
مشکلات آهن/منگنز موجود در آب تصفیه نشده
آهن و منگنز، دو عنصر معدنی هستند که ممکن است در برخی منابع آب به میزان قابل توجهی وجود داشته باشند. این مواد، اگرچه به خودی خود خطرناک نیستند، اما در صورت حضور در آب‌های آشامیدنی، می‌توانند مشکلاتی برای تجربه‌ی مصرف و کیفیت آب به وجود آورند
عوارض احتمالی برای انسان
- ایجاد طعم فلزی آب: یکی از اصلی‌ترین اثرات منفی آهن و منگنز در آب، ایجاد طعم فلزی است که هنگام نوشیدن آب آلوده به این عناصر احساس میشود. این طعم نه تنها می‌تواند تجربه نوشیدن آب را ناخوشایند کند، بلکه در برخی موارد ممکن است موجب عدم تمایل به مصرف آب شود. علاوه بر این، در صورت وجود مقادیر زیاد آهن و منگنز در آب، این عناصر می‌توانند باعث رسوب در لوله‌ها و تجهیزات خانگی مانند ماشین‌های لباسشویی و لوازم آشپزخانه شوند.
روش های حذف
- فیلتراسیون تعویض یون: این روش با استفاده از رزین‌های خاص که قابلیت تعویض یون دارند، می‌تواند یون‌های آهن و منگنز را از آب حذف کند. در این فرآیند، یون‌های آهن و منگنز با یون‌های دیگری مانند سدیم یا پتاسیم جایگزین می‌شوند و بدین ترتیب از غلظت این عناصر در آب کاسته میشود.
- پلی فسفات: پلی فسفات‌ها، ترکیبات شیمیایی هستند که می‌توانند با آهن و منگنز واکنش داده و آنها را به شکل حل شده در آب تبدیل کنند، به این ترتیب از رسوب آنها در لوله‌ها و تجهیزات جلوگیری میشود. این روش می‌تواند به کاهش اثرات منفی آهن و منگنز در آب کمک کند.
- فیلتر اکسید کننده: این فیلترها به طور خاص برای حذف آهن و منگنز طراحی شده‌اند. در این فرآیند، آهن و منگنز موجود در آب به صورت اکسید شده (نامحلول) درمی‌آیند و از آب جدا می‌شوند. این فیلترها معمولاً از مواد شیمیایی مانند اکسیژن یا مواد اکسیدکننده دیگر برای تبدیل این عناصر به فرم نامحلول استفاده می‌کنند.
سرب
سرب، یکی از فلزات سنگین و مضر است که در صورت ورود به آب‌های آشامیدنی، می‌تواند تأثیرات جدی و آسیب‌زایی بر سلامت انسان داشته باشد. این عنصر به طور طبیعی در خاک و سنگ‌ها وجود دارد و در برخی شرایط می‌تواند به آب‌های زیرزمینی یا منابع آب آشامیدنی راه پیدا کند. در حالی که سرب به‌طور طبیعی سمی نیست، تماس طولانی‌مدت با آن می‌تواند خطرات زیادی ایجاد کند.
عوارض احتمالی برای انسان
- تاخیر رشد ذهنی و فیزیکی در نوزادان و کودکان: یکی از اثرات مهلک سرب، تأثیر آن بر رشد ذهنی و فیزیکی نوزادان و کودکان است. سرب می‌تواند بر سیستم عصبی در حال توسعه تأثیر بگذارد و منجر به کاهش ضریب هوشی، اختلال در مهارت‌های حرکتی و مشکلات در رشد جسمی شود. این مشکلات معمولاً در سال‌های اولیه زندگی که مغز کودک در حال رشد است، بیشتر بروز می‌کنند.
- اختلال یادگیری در کودکان: قرار گرفتن در معرض سرب در دوران کودکی می‌تواند به مشکلاتی مانند اختلالات یادگیری و کاهش توانایی‌های شناختی منجر شود. کودکانی که در معرض مقادیر بالای سرب قرار می‌گیرند، ممکن است در مسائل آموزشی و اجتماعی دچار مشکلات زیادی شوند.
- مشکلات کلیوی و فشار خون بالا در بزرگسالان: در بزرگسالان، مصرف آب آلوده به سرب می‌تواند باعث آسیب به کلیه‌ها و افزایش فشار خون گردد. این مشکلات ممکن است به مرور زمان به بیماری‌های مزمن و جدی‌تر تبدیل شوند و بر کیفیت زندگی افراد تأثیر منفی بگذارند.
روش های حذف
- تقطیر: در این روش، آب به بخار تبدیل شده و سپس دوباره به مایع تبدیل میشود. چون سرب به عنوان یک فلز سنگین در دمای معمولی نمی‌تواند به بخار تبدیل شود، در این فرآیند از آب جدا میشود و در نهایت آب تقطیر شده عاری از سرب خواهد بود.
- اسمز معکوس (RO): سیستم‌های اسمز معکوس با استفاده از غشاهای نیمه‌نفوذپذیر، قادرند سرب و سایر آلاینده‌های شیمیایی را از آب حذف کنند. در این فرآیند، آب تحت فشار از غشا عبور می‌کند و سرب و سایر مواد مضر از آن جدا می‌شوند.
نیترات
نیترات، یکی از ترکیبات شیمیایی است که در آب‌های آشامیدنی به ویژه در مناطقی که کشاورزی گسترده‌ای دارند، ممکن است به طور طبیعی یا به دلیل استفاده از کودهای شیمیایی وارد منابع آب شود. اگرچه نیترات در مقادیر پایین برای انسان خطرناک نیست، اما در غلظت‌های بالاتر می‌تواند اثرات جدی بر سلامت به ویژه در نوزادان و کودکان داشته باشد.
عوارض احتمالی برای انسان
- سندرم آبی در نوزاد (کبودی و خفگی): یکی از مهم‌ترین مشکلات ناشی از حضور نیترات در آب، به ویژه برای نوزادان، سندرم آبی یا کبودی نوزادی است که معمولاً به آن “سندرم آبی نوزاد” نیز گفته میشود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که نیترات در بدن به نیتریت تبدیل میشود و نیتریت با هموگلوبین خون ترکیب میشود و باعث ایجاد مت هموگلوبین میشود که نمی‌تواند اکسیژن را به درستی به بافت‌ها برساند. نتیجه این فرآیند، کمبود اکسیژن در بدن است که خود را با علائمی مانند کبودی پوست، به ویژه در ناحیه صورت، و در موارد شدیدتر به مشکل تنفسی و حتی خفگی می‌تواند نشان دهد.
روش های حذف
- تقطیر: در این فرآیند، آب به بخار تبدیل شده و سپس دوباره به مایع تبدیل میشود. نیترات که در دمای معمولی نمی‌تواند تبخیر شود، به صورت یک رسوب باقی می‌ماند و در نتیجه، آب تقطیر شده عاری از نیترات خواهد بود.
- اسمز معکوس (RO): این سیستم تصفیه آب با استفاده از غشاهایی با منافذ بسیار ریز قادر است نیترات و دیگر آلاینده‌های شیمیایی را از آب حذف کند. در این فرآیند، آب تحت فشار از غشا عبور کرده و نیترات و سایر ترکیبات مضر از آن جدا می‌شوند. این روش یکی از مؤثرترین و رایج‌ترین روش‌ها برای تصفیه آب و کاهش نیترات است.
pH/ اسیدیته
pH یا همان اسیدیته، میزان اسیدی یا بازی بودن یک محلول را اندازه‌گیری می‌کند. در آب‌های آشامیدنی، این ویژگی می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت انسان داشته باشد. وقتی pH آب از حالت متعادل (که معمولاً بین 6.5 تا 8.5 است) خارج شود و به سمت حالت اسیدی (pH کمتر از 7) متمایل گردد، می‌تواند مشکلاتی برای بدن ایجاد کند.
عوارض احتمالی برای انسان
- ایجاد رفلاکس (برگشت اسید معده) در اثر مصرف آب اسیدی: یکی از مهم‌ترین عوارض ناشی از مصرف آب اسیدی، رفلاکس معده است. این بیماری که به نام برگشت اسید معده نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به لوله گوارش (مری) بازمی‌گردد. مصرف آب با اسیدیته بالا می‌تواند باعث تحریک معده و افزایش تولید اسید در معده شود. این امر باعث میشود که اسید معده به مری بازگشته و علائمی مانند سوزش سردل، درد در ناحیه قفسه سینه، و طعم ترش در دهان ایجاد شود. در صورتی که این مشکل به طور مداوم رخ دهد، می‌تواند به آسیب به مری و ایجاد مشکلات جدی‌تری مانند زخم یا التهاب مری منجر شود.
روش های حذف
- فیلتر نوترالیزان: برای کاهش اسیدیته و به تعادل رساندن pH آب، می‌توان از روش‌های مختلف تصفیه استفاده کرد. یکی از مهم‌ترین روش‌ها، استفاده از فیلتر نوترالیزان است. این فیلترها با استفاده از مواد خاصی که خاصیت قلیایی دارند، اسید موجود در آب را خنثی کرده و pH آن را به محدوده سالم و نرمال باز می‌گردانند. به این ترتیب، آب متعادل‌تر و ایمن‌تر برای مصرف میشود و از بروز مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده جلوگیری می‌کند.
تاثیر رادون موجود در آب تصفیه نشده بر بدن
رادون، گازی رادیواکتیو و بی‌بو است که به‌طور طبیعی در نتیجه تجزیه مواد رادیواکتیو مانند اورانیوم و رادیوم در خاک، سنگ‌ها و آب‌های زیرزمینی تولید میشود. زمانی که رادون وارد منابع آب آشامیدنی میشود، می‌تواند خطرات جدی برای سلامت انسان به‌ویژه در صورت مصرف طولانی‌مدت ایجاد کند.
عوارض احتمالی برای انسان
- افزایش احتمال ابتلا به سرطان: یکی از خطرات عمده رادون در آب آشامیدنی، افزایش احتمال ابتلا به سرطان است. وقتی رادون در آب حل میشود، می‌تواند به ریه‌ها و دستگاه گوارش آسیب برساند. بیشتر این خطرات به‌ویژه زمانی نمایان می‌شوند که آب آلوده به رادون به صورت بخار در بیاید یا در جریان مصرف روزانه (نوشیدن یا استحمام) وارد بدن شود. رادون، با گسیل ذرات رادیواکتیو، به تدریج می‌تواند آسیب‌هایی به سلول‌های ریه وارد کند که احتمال بروز سرطان ریه را افزایش می‌دهد.
روش های حذف
- هوادهی: برای کاهش غلظت رادون در آب‌های آشامیدنی، استفاده از روش‌هایی مانند هوادهی ضروری است. در این فرآیند، آب به مدت زمانی خاص در معرض هوا قرار می‌گیرد، به‌طوری‌که گاز رادون از آن جدا میشود. این روش می‌تواند به‌طور مؤثر سطح رادون موجود در آب را کاهش داده و از ورود این گاز مضر به بدن انسان از طریق استنشاق یا بلعیدن جلوگیری کند.
کلرید سدیم (نمک)
کلرید سدیم یا همان نمک، یکی از مواد شیمیایی رایج در آب‌های تصفیه نشده است که در اثر شوری و استفاده از نمک در کشاورزی، صنعت و حتی نمک‌های طبیعی وارد منابع آب میشود. در حالی که نمک برای بدن ضروری است و در مقادیر مشخصی به حفظ تعادل مایعات و عملکرد بدن کمک می‌کند، مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد.
عوارض احتمالی برای انسان
- فشار خون بالا: یکی از مهم‌ترین خطرات ناشی از کلرید سدیم در آب‌های آشامیدنی، افزایش فشار خون است. مصرف زیاد نمک باعث تجمع سدیم در بدن میشود که این امر به نوبه خود موجب افزایش حجم خون و فشار بر دیواره رگ‌ها می‌گردد. افزایش فشار خون، که به آن فشار خون بالا گفته میشود، می‌تواند مشکلات قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های کلیوی و سایر اختلالات مرتبط با سیستم قلبی-عروقی را به دنبال داشته باشد.
روش های حذف
- تقطیر: در این روش، آب به بخار تبدیل شده و سپس دوباره به مایع تبدیل میشود. این فرآیند باعث میشود نمک و سایر مواد جامد از آب جدا شوند و آب به شکل خالص‌تری به دست آید.
- اسمز معکوس (RO): در این سیستم، آب تحت فشار از یک غشای نیمه‌نفوذپذیر عبور می‌کند که به طور مؤثر نمک و دیگر آلاینده‌های محلول در آب را از آن جدا می‌کند. این روش یکی از مؤثرترین و رایج‌ترین راه‌ها برای حذف نمک و دیگر مواد شیمیایی از آب است.
آلاینده های ارگانیک و سموم آفت کش
آلاینده‌های ارگانیک و سموم آفت کش، مواد شیمیایی مضر و سمی هستند که به‌ویژه در مناطق کشاورزی یا صنعتی ممکن است وارد منابع آب شوند. این سموم، که برای کنترل آفات و بیماری‌ها در محصولات کشاورزی استفاده می‌شوند، می‌توانند به راحتی در آب‌های سطحی یا زیرزمینی حل شوند و در صورت تصفیه‌نشده بودن آب، به راحتی وارد بدن انسان شوند.
عوارض احتمالی برای انسان
- مشکلات گوارشی: سموم آفت‌کش و مواد ارگانیک می‌توانند به سیستم گوارشی آسیب برسانند. مصرف آب آلوده به این مواد می‌تواند موجب بروز مشکلاتی مانند درد معده، تهوع، استفراغ، اسهال و سایر اختلالات گوارشی شود. در موارد حاد، این مواد ممکن است به زخم‌های معده و سایر بیماری‌های مزمن گوارشی منجر شوند.
- مشکلات ریوی: برخی از این آلاینده‌های شیمیایی می‌توانند از طریق بخار آب وارد ریه‌ها شوند و باعث تحریک سیستم تنفسی شوند. این امر می‌تواند موجب مشکلات تنفسی، سرفه، تنگی نفس، و حتی بیماری‌های مزمن ریوی مانند آسم یا برونشیت شود. در بلندمدت، قرار گرفتن در معرض این آلاینده‌ها می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان ریه را افزایش دهد.
روش های حذف
- فیلتر کربنی: فیلت های کربنی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای حذف آلاینده های ارگانیک و سموم آفت کش از آب هستند. کربن فعال موجود در این فیلترها می‌تواند مواد شیمیایی مضر را جذب کرده و آنها را از آب جدا کند. این فیلترها برای تصفیه آب‌هایی که آلوده به سموم کشاورزی هستند، بسیار مؤثرند.
- تقطیر: در این فرآیند، آب به بخار تبدیل شده و سپس به مایع تبدیل میشود. این روش نه تنها مواد شیمیایی بزرگ و ذرات را حذف می‌کند، بلکه سموم آفت‌کش و آلاینده‌های ارگانیک را نیز از آب جدا می‌کند. تقطیر یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تولید آب خالص و بدون آلاینده است.
نتیجه گیری
آلاینده های مختلفی که در آب های تصفیه نشده وجود دارند، می‌توانند خطرات جبران ناپذیری برای سلامت انسان ها ایجاد کنند. از ابتلا به بیماری های گوارشی و تنفسی گرفته تا مشکلات جدی‌تری مانند سرطان، این آلاینده ها به‌طور مستقیم بر سیستم های مختلف بدن تأثیر می‌گذارند. برای مقابله با این خطرات، استفاده از روش های مؤثر تصفیه مانند تقطیر، اسمز معکوس، فیلتر کربنی و هوادهی ضروری است. در نهایت، آگاهی از این خطرات و استفاده از روش های تصفیه مناسب می‌تواند سلامت افراد را در برابر تهدیدات موجود در آب های آلوده تضمین کند و به تأمین آب سالم و ایمن برای همه افراد کمک نماید.
